In juli interviewde Sophie Janssens mij voor haar afstudeer podcast over het weglopen van kinderen uit gezinnen en uit instellingen van jeugdzorg. Ik vertelde haar over hoe 50 jaar geleden, toen ik acties voerde om de toenmalige kinderbescherming te verbeteren, de kinderen uit tehuizen het recht hadden om weg te lopen. Als de mensen van de toenmalige Alternatieve Hulpverlening op een goede manier weglopers onderdak hadden gegeven, werden in die tijd die mensen niet vervolgd door justitie voor het onttrekken van kinderen aan het ouderlijk gezag of het gezag van voogden. Dat waren nog eens tijden! Ik was toen actief in de Belangenvereniging Minderjarigen (BM), waar veel weggelopen tehuisjongeren lid van waren. We schreven zwartboeken over wantoestanden in tehuizen, we hebben met de jongeren hun tehuizen bezet, verbeteringen afgedwongen, gedemonstreerd en ondertussen zaten we om de tafel met Tweede Kamerleden, met staatssecretarissen, met de toenmalige brancheorganisatie jeugdzorg. Dat waren nog eens tijden! We spraken als tehuisbewoners over het geweld dat we in die tehuizen hadden meegemaakt, over verblijf in de isoleercel, over vrijheidsbeperkende maatregelen. We hadden het over te weinig aandacht krijgen, over onze voogden die geen tijd voor ons hadden. Dat we er voor ons gevoel niet echt mochten zijn. Sommigen van ons waren 14 keer overgeplaatst, hadden soms 60 of 80 groepsleiders gehad. We voelden ons vaak alleen, in de steek gelaten, bestraft, onveilig, bang, voor geweld, voor de iso, om weer overgeplaatst te worden, “als je nu nog één keer wegloopt, dan breken we je beentjes”. Dat waren nog eens tijden! Mijn naam is Huig de Groot, eind augustus werd ik 71 jaar. De Nederlandse jeugdzorg is op een één of andere manier altijd deel geweest van mijn leven. In de Tweede Wereldoorlog leerden mijn ouders elkaar kennen als groepsleiders in een kindertehuis in Middelburg. Mijn vader werkte voor de toenmalige Bijzonder Jeugdwerk internaten. Een neefje zat in een tehuis, mijn twee beste vrienden hebben in tehuizen gezeten. Ik begon zelf te werken in de jeugdzorg toen ik 20 jaar was en stopte 10 jaar later. Ik was in die periode 8 jaar actief in de Belangvereniging Minderjarigen (BM). In 1993 hielp ik mee om Finkensieper achter de tralies te krijgen, de jeugdpsychiater van Zetten, die daar jarenlang meiden en jongens ernstig seksueel misbruikte en ander geweld toegepaste en liet toepassen door andere medewerkers. En toen, op 12 juni 2019 kwam het rapport uit van de commissie de Winter ‘over het geweld in de jeugdzorg van 1945 tot heden’. De resultaten waren schokkend: van de 200.000 kinderen en jongeren die tussen 1945 en 2019 in de jeugdzorg verbleven, hebben 150.000 van hen een vorm van fysiek-, seksueel- of psychisch geweld ondergaan en/of zien gebeuren en 10 % van dit aantal, dus 15.000 kinderen en jongeren, hebben langdurig geweld en ook verschillende vormen van geweld tegelijkertijd meegemaakt. Ik was diep geschokt! Zoveel kinderen, zoveel geweld! Mijn vriend Ben was al wat jaren geleden helaas overleden en Huib, mijn beste vriend Huib van bijna 50 jaar, was er ook niet meer. In april 2019 verdronk hij als schipper van zijn Dwaalgast. Ik kende hun verhalen, hun woede en tranen zitten in mijn ziel gegrift. Ik kende het geweld uit de verhalen van vele anderen, uit m’n jaren in de BM, van de weggelopen kinderen uit Zetten, Rekken, Neerbosch, de Dreef, ’t Poortje, van andere tehuizen. Maar in dat rapport de Winter: zoveel geweld, zoveel kinderen? Geschokt, woedend, zo intens verdrietig ook, luidden alle noodklokken in mij: het geweld moet stoppen! Nu…..met de erkenning en de uitkomsten van het rapport moet het geweld in de jeugdzorg eindelijk stoppen!! Wat te doen? Hoe kan ik helpen, welke bijdrage kan ik leveren? De BM tijd was in mijn twintiger jaren, in de tijd van het Steunpunt Zetten was ik 42, zomer 2019 was 68 jaar. Het was alsof alles in mij zich ‘verzamelde’: alle gebeurtenissen, de acties, de verhalen, de zwartboeken, de teleurstellingen, de overwinningen, het ongeloof, de woede. Vanaf het moment dat ik als jonge groepsleider in 1969 m’n eerste stappen zette in het kindertehuis in Voorschoten tot en met de schokkende berichten in de kranten over de commissie de Winter in 2019. Ik wilde allereerst de kracht van de erkenning versterken. De erkenning is voor mij het fundament voor alles wat er moet gebeuren om het geweld te stoppen. Met andere vrienden van Huib, nam ik het initiatief om een fysieke, permanente vorm te geven aan de erkenning: een Monument. Als nagedachtenis aan de jongeren die vanwege het geweld er niet meer zijn, als plek voor een ieder om naar toe te kunnen met verhalen en emoties. Alleen, met familie, vrienden. Een eigen plek, waar verleden, heden en toekomst samen komen. Een permanente plek om met z’n allen, minstens één keer per jaar, de balans op te maken over hoe het is gesteld met het geweld in de huidige jeugdzorg. Ik heb in augustus 2019 de Initiatiefgroep opgericht en wat maanden later de Stichting Nationaal Monument Geweld Jeugdhulp. We hebben een Monument ontworpen, overlegd met lotgenotengroepen en met individuele lotgenoten, subsidie verkregen en we dachten samen met de gemeente Rhenen een plek gevonden te hebben voor het Monument. Omwonenden hebben het tegengehouden, het Monument zou het hangjongeren probleem in het parkje verergeren. Het Monument werd onderdeel van een probleem en niet van een oplossing. We zijn nu op zoek naar een andere plek voor het Monument in het midden van het land. Zie: www.stichtingnmgj.nl Vanaf de publicatie van het rapport de Winter in juni 2019 ontstond nog een nieuwe ambitie: een BM 2.0, een nieuwe club die de kinderen van vroeger, de volwassen lotgenoten van nu zou kunnen vertegenwoordigen. Die ten strijde zou trekken om het huidige geweld aan de kaak te stellen en in overleg met de jeugdzorginstellingen, met de gecertificeerde instellingen, met de Ministeries het huidige geweld te stoppen en een nieuwe, betere jeugdzorg te ontwikkelen om toekomstig geweld te voorkomen. Dat werd Jeugdhulp Voldoende Beschermd (JVB), een nieuwe stichting die ik samen met anderen heb opgericht en vanaf begin 2021 actief is. Daisy Petrona werd onze voorzitter. We schreven een Manifest Jeugdhulp Urgenties! met hoofstukken over institutioneel geweld, de internationale rechten van het kind, over het gebruik van isoleercellen en andere vrijheidsbeperkende maatregelen, over kindermishandeling in de jeugdzorginstellingen en over kleinschalige voorzieningen en de JeugdzorgPlus instellingen. Met het Manifest als uitgangspunt hebben Helga Meurs, medebestuurslid en ik in 2021 en 2022 intensieve gesprekken gevoerd met de directies en andere medewerkers van alle JeugdzorgPlus instellingen in Nederland. We hebben mee kunnen denken met ontwikkelingen om het geweld te stoppen, de instelling te sluiten, om kleinschaligheid te realiseren. We moesten ook ‘tegendenken’, vaak kregen we varianten van reacties als “ja, we onderschrijven best wel het Manifest, maar wat moeten we doen met de jongeren die JeugdzorgPlus toch echt wel nodig hebben?”. “Nee”, zeiden we dan, “geen enkel kind heeft de huidige JeugdzorgPlus nodig! Wel anders, zonder geweld, met één op één aandacht en hulp, met een op het kind afgestemde leefomgeving. En laten we met z’n allen de jeugdzorg keten vanaf het begin, bij de gezinnen, zo inrichten dat geen enkel kind uit huis hoeft te worden geplaatst en er nooit meer kinderen bij jullie terecht komen”! We hebben veel vragen gesteld en waren in die gesprekken als het ware deel van de Beweging van Nul: nul geweld, nul JeugdzorgPlus, nul uithuisplaatsingen! We waren als JVB ook vertegenwoordigd in overlegsituaties met de Ministeries en Jeugdzorg Nederland. We hebben met de Stichting voor Ons en met Be4You2 samen opgetrokken om ook op die niveaus en op die plekken ambtenaren en medewerkers aan te spreken op ambtelijke verantwoordelijkheid voor het huidige geweld en de huidige misstanden in de hele keten van de jeugdzorg. En elke keer weer aangedrongen op structurele veranderingen en een grotere betrokkenheid via de inspecties bij het oplossen van acute misstanden en problemen van veel ouders met jeugdzorg- en gecertificeerde instellingen. Daisy is nog heel actief op LinkedIn. Ze strijdt daar met haar vragen en opmerkingen voor de belangen van ouders, van lotgenoten en jongeren. Ze is een horzel in de pels van de officiële jeugdzorg instanties, ze onderschrijft waar nodig, ondersteunt wanneer dat nodig is, ze schrikt anderen wakker, ze roept op, genereert woede soms, ze erkent en herkent……als er maar geluisterd wordt naar lotgenoten, naar kinderen, naar ouders, als ze maar worden gezien en gehoord, als er maar wat gedaan wordt met de uitkomsten van het rapport de Winter, als het geweld maar stopt! En ondertussen hebben we vergaderd, hebben we als bestuur elkaar ondersteunt en contacten onderhouden met lotgenoten en andere mensen die JVB een warm hart toedragen en die ook vaak op de achtergrond hebben meegedacht. In de lente van dit jaar merkte ik dat het heilige jeugdzorg vuur in mij aan het verminderen was. Ik was 70 jaar ondertussen. Mijn energie raakte wat op, vooral ook door de intensieve emoties en gebeurtenissen, die aan het actief zijn in JVB nog eenmaal verbonden zijn. Ik merkte te moeten stoppen met JVB. Het was natuurlijk geen makkelijke beslissing. Ook al zou ik me actief blijven inzetten om het Monument te realiseren, ik zou alle jeugdzorg kwesties achter me laten en ook Daisy en de andere JVB’ers gaan missen. Vanaf 1 september ben ik geen bestuurslid meer en heb ik afscheid genomen. Ik heb iedereen wel uitdrukkelijk laten weten dat als er ergens een actie is, een demonstratie, flyers uitgedeeld moeten worden, ergens met een spandoek moet worden gestaan, dat ze me altijd kunnen bellen, moeten bellen zelfs!! Ruim 50 jaar geleden startte ik de afdeling Den Haag van de BM. Ik werd een woordvoerder, een soort strateeg, een bedenker en uitvoerder met anderen van o.a. tehuisbezettingen. Het ging ook toen om geweld, om gebrek aan aandacht, om het schenden van kinderrechten. Zoals dat nu nog steeds de schrijnende kwesties zijn in de levens van zoveel jeugdzorg kinderen. De inzet vanuit Jeugdhulp Voldoende Beschermd (JVB) is nog heel hard nodig!